โรคต้อหินเป็นกลุ่มของโรคที่ทำให้เกิดความเสียหายต่อเส้นประสาทตา (optic nerve) ซึ่งส่งผลต่อการมองเห็นและอาจนำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นถาวรหากไม่ได้รับการรักษา สาเหตุหลักมักเกี่ยวข้องกับความดันลูกตาที่สูงเกินไป แต่ในบางกรณีความดันลูกตาอาจอยู่ในระดับปกติก็ได้
สาเหตุของต้อหิน
1. ความดันลูกตาสูง (Intraocular Pressure, IOP):
• เกิดจากการระบายของน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา (aqueous humor) ที่ผิดปกติ ทำให้ความดันในตาเพิ่มขึ้น
2. พันธุกรรม:
• มีประวัติครอบครัวเป็นต้อหิน
3. อายุ:
• พบได้บ่อยในผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป
4. โรคประจำตัว:
• เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือไมเกรน
5. การบาดเจ็บที่ตา:
• เช่น อุบัติเหตุหรือการอักเสบในตา
6. การใช้ยา:
• เช่น ยาสเตียรอยด์ในระยะยาว
ประเภทของโรคต้อหิน
1. ต้อหินมุมเปิด (Open-angle glaucoma):
• เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด
• การระบายของน้ำหล่อเลี้ยงลูกตาถูกบล็อกอย่างช้า ๆ
• ไม่มีอาการชัดเจนในระยะแรก
2. ต้อหินมุมปิด (Angle-closure glaucoma):
• เกิดจากมุมระบายของน้ำหล่อเลี้ยงถูกปิดอย่างรวดเร็ว
• อาการเกิดขึ้นทันที เช่น ปวดตา ตาแดง เห็นแสงจ้า หรือคลื่นไส้
3. ต้อหินชนิดความดันปกติ (Normal-tension glaucoma):
• ความดันลูกตาอยู่ในระดับปกติ แต่เส้นประสาทตาเสียหาย
4. ต้อหินในเด็ก (Congenital glaucoma):
• พบในทารกหรือเด็กเล็ก เกิดจากความผิดปกติของพัฒนาการในลูกตา
5. ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary glaucoma):
• เกิดจากปัจจัยอื่น เช่น การอักเสบในตา การใช้ยา หรืออุบัติเหตุ
อาการของต้อหิน
• มองเห็นแคบลง (คล้ายมองผ่านท่อ)
• มองเห็นภาพไม่ชัดหรือเบลอ
• ปวดตา (ในกรณีมุมปิด)
• เห็นแสงรอบดวงไฟ (Halo)
• ตาแดง หรืออาจมีคลื่นไส้ร่วมด้วยในกรณีรุนแรง
การรักษาโรคต้อหิน
1. การใช้ยา (Medications):
• ยาหยอดตาเพื่อลดความดันลูกตา เช่น Beta-blockers, Prostaglandin analogs, Carbonic anhydrase inhibitors
2. การรักษาด้วยเลเซอร์ (Laser therapy):
• เช่น Trabeculoplasty หรือ Iridotomy เพื่อช่วยเปิดช่องระบายน้ำหล่อเลี้ยง
3. การผ่าตัด (Surgery):
• เช่น Trabeculectomy หรือการฝังอุปกรณ์ช่วยระบายน้ำหล่อเลี้ยง
4. การติดตามผล:
• ต้องตรวจติดตามความดันลูกตาและการทำงานของเส้นประสาทตาอย่างสม่ำเสมอ
การป้องกันและดูแลตัวเอง
• ตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปหรือมีประวัติครอบครัว
• ควบคุมโรคประจำตัว เช่น เบาหวานและความดันโลหิตสูง
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาสเตียรอยด์โดยไม่จำเป็น
สรุป
โรคต้อหินเป็นโรคที่ต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที เพราะความเสียหายต่อเส้นประสาทตาไม่สามารถย้อนกลับได้ หากคุณสงสัยว่ามีความผิดปกติในการมองเห็น ควรรีบปรึกษาแพทย์ตาเพื่อตรวจวินิจฉัยและวางแผนการรักษา.
รูป แสดงอาการ การสูญ เสียการมองเห็น ในคนไข้ต้อหิน
